به گزارش میراث‌آریا، فریده مجیدی خامنه عضو هیأت علمی پژوهشکده مردم‌شناسی ۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، در نشست پوشاک آیینی قزاقان شمال ایران را مورد بررسی قرار داد و گفت: فرهنگ مجموعه‌ای از دستاوردهای مادی و غیرمادی و پوشاک بخش مهمی از دستاوردهای مادی فرهنگ محسوب می‌شود. لباس اقوام زمینه مناسبی برای پژوهش در مباحث فرهنگی ایران، به ویژه هویت است. اعضای هر جامعه از طریق نشانه‌های نمادین و جامه‌ای که بر تن میکنند، میان خود نظام ارتباطی- فرهنگی ویژه‌ای برقرار می‌کند.
این پژوهشگر افزود: در پژوهش پوشاک آیینی قزاقان شمال ایران، به نقش اجزای پوشاک در رابطه با نظام‌های نمادین و فرهنگی- هویتی قزاقان به عنوان یکی از اقوام مهاجر ساکن در شمال ایران پرداخته شده و نمونه موردی، پوشاک قزاقان در مناسک‌گذار (ازدواج) بررسی شده است.
مریم کیان عضو هیأت علمی پژوهشکده مردم‌شناسی نیز با بررسی پوشاک دوران مختلف بر اساس منابع تصویری و نسخ خطی و چاپ سنگی پرداخت و تصریح کرد: قدیمیترین اثار برجای مانده که می‌توان پوشاک شخصیت‌های مختلف اسطورهای، افسانه ای و درباری، را در آن‌ها تشخیص داد، نقوش برجسته روی استخوان، عاج، مهرهای سفالی، ظروف منقوش سرامیکی، نقوش پارچه‌‌ها و حجاری ها هستند. پوشاک شاهان، سپاهیان و ایزدان که روایت‌هایی از آنان که در کتب و نقاشی‌‌های نسخ خطی در دوره صفویه به تصویر کشیده شد، پوشاک همان عصر را بر تن دارند.
او افزود: همین رخداد در نگاره‌های کتب چاپ سنگی نیز مشاهده می شود. نقاش دوره قاجار با آن که از مضامین شاعران بزرگی چون فردوسی، نظامی و حافظ استفاده کرده و در ترسیم پوشاک از لباس اوایل یا اواخر دوره قاجار سود جسته است و مخاطب را با ابهام روبرو می‌سازد. ولی باید در نظر داشت که نگارگر قادر به بررسی منابع تصویری گذشته ( جز نقش برجسته بناهای تاریخی) نداشته و هر آن چه در محیط زندگی خود دیده، به تصویر کشیده و شاید به عمد می‌‌خواسته آن را برای مخاطب عام، ملموس تر کند.
کیان اظهار کرد: برخی از نقاشان نسخ چاپ سنگی دوره قاجار، برای ترسیم شخصیت‌های اسطورهای از اثار تاریخی مثل تخت جمشید کپی‌برداری کرده تا لباس شخصیت‌هایی مثل جمشید، فریدون، کیومرث و کیخسرو را به تاریخ پیوند دهند.
مریم پهلوان شریف پژوهشگر پژوهشکده مردم‌شناسی نیز در این نشست به تبیین پوشاک سنتی و آیینی زرتشتیان ایران و تأثیر آن بر هویت قومی و ملی پرداخت و افزود: زنان زرتشتی در جشن‌ها و مراسم از لباس‌های قومی خود که حاوی عناصر بصری هویتی قومشان است استفاده میکنند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که زرتشتیان، به عنوان یکی از کهن‌ترین جوامع قومی – مذهبی در ایران، نه تنها گرایش بالایی به حفظ هویت قومی خود دارند، بلکه گرایش به هویت ملی نیز در آن‌ها بالاست و همین امر باعث پایبندی آنان به پوشش قومی- مذهبی‌شان و در نتیجه هویت‌سازی از طریق پوشاک شده است.
در پایان ژیلا مشیری پژوهشگر پژوهشکده مردم‌شناسی که دبیری این نشست را نیز به عهده داشت به بررسی پوشاک سنتی استان سمنان پرداخت و پوشاک مردم این منطقه را بر اساس طبقه‌بندی پوشاک (سرپوش، تن‌پوش و پاپوش) در میان زنان و مردان و کودکان مورد بررسی قرار داد و ضمن بیان خصوصیات و کارکردهای پوشاک و زیورآلات در بین مردم این منطقه، آن را نشان از هویت و فرهنگ مردم دانست و اظهار کرد: اعضای هر جامعه از راه نشانه‌های نمادین که در پوشاک خود دارند، میان خود نظام ارتباطی و فرهنگی ویژه‌ای را برقرار میکنند.
انتهای پیام/
نظر شما